Soorten Messen

• Geplaatst op 23 September 2021
• Door PVE

Door de bomen het bos kwijt? Weet je niet welke messen je voor welke snijtaak het best gebruikt? Lees snel dit artikel en snij nooit meer in je vingers!

De meeste dingen die je wil snijden in de keuken doe je met een goed koksmes. Dat gezegd zijnde, een mes dat speciaal voor een bepaald doel is ontworpen, kan het snijden gemakkelijker en nauwkeuriger maken. Het juiste type mes zal je aanmoedigen om met vertrouwen en creativiteit voedsel te bereiden: je hoeft je geen zorgen te maken over welk mes je moet gebruiken.

Hieronder sommen we de meeste en bekendste messen en hun voornaamste taken op. Het geeft je een idee van welke messen onontbeerlijk zijn in je keuken en je het beste helpen bij verschillende taken tijdens het koken.

Soorten messen

Er zijn waarschijnlijk meer dan een dozijn verschillende soorten keukenmessen, sommige veelzijdig, andere voor één specifiek gebruik.

De 11 messen in deze lijst zijn de meest populaire messen voor het dagelijks koken. Het zijn degenen die de kern vormen van alle messensets.

De onmisbare messen in je keuken

1. Koksmes

Ook wel keukenmes genoemd, dit is het belangrijkste mes in je keuken.

Het koksmes heeft meestal een breed lemmet dat taps toeloopt naar een punt, waardoor het heen en weer schommelen om snel te snijden. Het kan ergens tussen de 14 en 26 cm lang zijn - de maat wordt vaak gekozen rekening houdend met hoe groot de handen van de kok zijn of wat men er precies mee wil snijden.

Een koksmes kan gesmeed of gestempeld (uit 1 stuk metaal gesneden, zoals een koekjescutter door deeg snijdt) zijn, hoewel de beste keukenmessen meestal gesmeed zijn.

Het koksmes kan voor bijna alle snijtaken in de keuken worden gebruikt, van het snijden van kip tot het hakken van wortelen. Daarom is het een must-have item in elke keuken.

Als koning in de keuken bepaalt ook het koksmes min of meer welk slijpapparaat je moet gebruiken. Idealiter zou je slijper compatibel moeten zijn met al je messen. Wanneer de messen echter uit verschillende reeksen komen of van verschillende merken zijn, moet de slijper in ieder geval werken aan het materiaal, de slijping en de snijhoek van de koksmessen. Duitse en Oosterse messen bijvoorbeeld hebben een verschillende slijphoek en dienen dan ook als dusdanig geslepen worden.

2. Santoku

De santoku is een Japanse versie van het westerse koksmes. Het is iets korter en dunner en wordt door sommige koks in plaats van het koksmes gebruikt, vooral door wie de voorkeur geeft aan een kleiner, lichter mes. Santoku betekent "drie deugden". Die drie deugden zijn het versnijden, het in blokjes snijden en het hakken. Dit mes is een allrounder en kan bijna alles wat een typisch koksmes kan. Door het platte mes wiebelt het niet op de snijplank. Dit maakt hem minder geschikt voor het fijnhakken van kruiden, maar is het een betere keuze voor dunne plakjes groenten. De Santoku wordt soms gemaakt met een holle rand. De kuiltjes langs het mes zorgen ervoor dat het door vlees, vis en andere zachte of taaie materialen kan snijden zonder dat het voedsel eraan blijft plakken en de snelheid en precisie van het snijden verminderen.

3. Officemes

Het mes is tussen de 10 en 18 cm lang en wordt meestal gebruikt voor het snijden van voedsel dat te klein is voor een koksmes. Het is niet geweldig voor het hakken of snijden van grote stukken, maar dankzij het smalle mes en de kleine punt kan het taken zoals dunner snijden, trimmen en fileren zelfs beter aan dan een koksmes.

4. Keukenschaar

Hoewel scharen technisch gezien geen soort messen zijn, kunnen ze worden gebruikt in plaats van een mes. Een keukenschaar is een schaar met dikke en sterke messen om verschillende voedselmaterialen te kunnen snijden. Ze zijn handig voor het knippen van kruiden, het snijden van kip, het bereiden van zeevruchten, inktvis, etc. Voor veel thuiskoks zijn ze favoriet bij het snijden van pizza. Sommige scharen die speciaal zijn ontworpen voor het snel snijden van bieslook of andere kruiden, hebben mogelijk meer dan één mes per been. De messen van die scharen zijn echter meestal dun en zwak.

De Nice-to-haves

Dit zijn soorten messen voor één doel en vrij specifiek gebruik.

5. Uitbeenmes

Het uitbeenmes wordt, zoals de naam al doet vermoeden, gebruikt voor het scheiden van vlees van het bot, het fileren van vis en het versnijden van vlees. Kleinere uitbeenmessen kunnen ook worden gebruikt in plaats van een schilmesje voor het schillen en snijden van groenten. Uitbeenmessen zijn meestal ongeveer 8 tot 20 cm lang. De bladbreedte kan variëren. De messen kunnen flexi, semi-flexi of stijf zijn, waarbij stijve messen het populairst zijn onder thuiskoks vanwege de verbeterde precisie van de snede.

6. Broodmes

Broodmessen worden gebruikt voor het snijden van brood, gebak en patisserie. Ze zijn zo ontworpen dat je door het brood heen kunt zagen zonder het naar beneden te duwen of te knijpen. Gemaakt om grote stukken te snijden, behoort het broodmes tot het langere spectrum van keukenmessen. Het kan tussen de 18 en 26 cm lang zijn. Het blad is smal en recht (d.w.z. zonder buik), en is altijd gekarteld met grote tanden. 

7. Hakmes

Het hakmes is meestal het omvangrijkste en zwaarste mes in de keuken. Een typisch hakmes heeft een volle snede, een dikke rug en een zeer breed lemmet. Dit ontwerp maakt het mogelijk om in een hakbeweging door botten, vlees en harde en dikke materialen zoals pompoen of ananas te snijden. Met een breed en zwaar mes is het hakmes ook ideaal voor het kloppen en verpulveren van vlees, gevogelte en vis en het pletten van knoflook.

8. Schilmesje

Als je graag garnituren maakt voor je eten en drinken, dan is het schilmesje een must-have. Een schilmesje wordt meestal geleverd met een dun lemmet van 8 – 10 cm met een spitse punt. Het kan worden gebruikt voor het snijden en schillen van fruit en groenten en het met grote precisie verwijderen van overtollig vet bij vlees. De meest voorkomende stijlen van schilmessen zijn de speerpunt, schapenpoot en vogelbek, genoemd naar de vorm van de punt.

9. Steakmes

Een steakmes is niet meteen een keukenmes, maar een mes dat aan tafel wordt gebruikt om gebakken voedsel te snijden. Ze zijn geweldig voor vlees, gevogelte en vis. Steakmessen kunnen worden geleverd met gekartelde, half-gekartelde of niet-gekartelde randen. Gekartelde steakmessen blijven langer scherp zonder te slijpen. Niet-gekartelde messen worden sneller bot, maar zijn ook makkelijker te slijpen.

10. Nakiri

De Nakiri  is een mes in Japanse stijl dat vooral wordt gebruikt voor het snijden van groenten. Het heeft een dun en breed blad en vierkante uiteinden. Omdat het is ontworpen voor het snijden van groenten, heeft het mes een lang recht lemmet. Hierdoor snijdt het met gemak lange groenten (bijvoorbeeld aubergines of wortelen) doormidden. Het is het mes dat je moet gebruiken als je dunne plakjes wilt maken van komkommer, courgette of tomaten.

11. Fileermes

Dit mes lijkt erg op het uitbeenmes. Er zijn echter subtiele verschillen tussen de twee. Omdat een uitbeenmes is ontworpen om vlees van het bot te verwijderen, is het meestal dikker en heeft het een betere duurzaamheid. Het fileermes is ook gemaakt om dunne plakjes vis te snijden en is dus typisch dunner, langer en flexibeler. De verschillen zijn zo klein dat de twee messen elkaar in de meeste gevallen kunnen vervangen. Messenfabrikanten mengen de twee soms met elkaar, vandaar de opkomst van het uitbeenmes. Als je een expert bent in het uitbenen van kip of het fileren van vis voor sashimi, zul je waarschijnlijk de verschillen opmerken. Anders dan dat, zou één van de twee voldoende moeten zijn voor informeel thuis koken.

Dit was een overzichtje van de belangrijkste soorten keukenmessen, die je zeker graag in je messenblok thuis wil. Uiteraard zijn er voor de echte professionals in de keuken nog veel meer soorten messen, maar die zijn minder populair. Misschien lees je hier meer over in één van onze volgende blogs.